پیشینه بندرماهشهر:
ابن بطوطه، این بندر را «ماچول» نامیده که به نظر سلطانی بهبهانی، همان معشور است که از عشر (گمرک) گرفته شده‌است. به نوشتة ابن بطوطه، ماچول شهر کوچکی بوده با زمینهای شوره زار و بدون درخت و سبزه، و دارای یکی از بزرگترین بازارها بوده و از رامز (رامهرمز) به آنجا حبوبات می‌برده‌اند، و از ماچول تا رامز از طریق بیابان سه روز راه بوده‌است.
بندر معشور ( ماهشهر ) در دوره صفویه و بعداز آن اهمیت چندانی نداشته و اسمی از آن در کتب تاریخی و جغرافیایی نیامده‌است. کُرزُن که در اواخر دوره قاجاریه به جنوب ایران سفر کرده بود، بندر معشور را بندری حقیر دانسته که نام و نشان سابق خود را از دست داده معرفی می کند.
در اوایل قرن چهاردهم شمسی، اواخر قرن نوزدهم میلادی، ماهشهر بندر کوچکی بود که از آنجا کشتیهای محلی کالاهای وارداتی و صادراتی را برای قبایل عرب همسایه حمل می‌کردند. کازرونی فاصله آن را تا دریا یک فرسنگ و نیم می داند.
نام کهنی که پس از آن در متون برای این شهر دیده می‌شود ماچول است. این نام بعدها به صورت ماشول و معشور درآمده و سپس با تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال 1344 شمسی نام آن به ماهشهر تغییر یافت. مردم بومی به آن مه‌شور(یا معشور) می‌گویند.
معشور واژه ای عربی است که از دو بخش "مع" و "شور" تشکیل شده است. معشور اسم مفعول بوده و چون این بندر در گذشته دارای تجارت، صادرات و واردات بوده و مالیات گمرکی را همانند بصره ده به یک می پرداخته ، نامش بدین صورت نهاده شده است.
از آثار تاریخی آن بقایای عمارات مخروبه‌ای به نام " تل کافران "، " تل شِکال "، آب انبارها و چاههای سنگ چین شده فراوان، و خرابه‌های آبادی ریشهر در حوالی شمال شرقی بندر ماهشهر است اشاره نمود.
تاریخ معاصر:
بندر ماهشهر با احداث راه آهن سراسری و تأسیس و توسعه بندر شاپور( امام خمینی ره) در اوایل حکومت پهلوی جان دوباره گرفت. پس از آن، به این بندر برای صدور نفت خام توجه شد و بتدریج با کشیده شدن لوله‌های نفت ـ که نفت را از آغاجاری به پالایشگاه آبادان و از آنجا به بندر ماهشهر می‌رساند ـ و با ایجاد مخازن نفت، روبه آبادانی گذاشت.
صدور نفت خام از این بندر در ۱۳۲۴ ش آغاز شد. در ۱۳۳۷ ش، شرکتهای عامل نفت ایران بندر دیگری برای صدور نفت خام در جزیره خارک ایجاد کردند و سپس با اجرای طرحی به نام " چم "، بندر ماهشهر به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز در کنار خور موسی و دسترسی بهتر نفتکشها برای حمل و صدور فرآورده‌های نفتی پالایشگاه آبادان انتخاب و به بندری مجهز و امروزی تبدیل گردید.
در ۱۳۳۸ ش، نفت منطقة آغاجاری با خطوط لوله به این بندر ارسال و از آنجا به خارج از کشور صادر می‌شد . امروزه به جای آنکه نفت خام منطقة آغاجاری به بندر ماهشهر انتقال داده شود، فراورده‌های نفتی آبادان از طریق خط لوله به این مرکز حمل می‌شود.
مردم و گویش:
مردم ماهشهر به علت موقعیت شهر دارای قومیت‌های مختلفی هستند که در کنار بومی‌ها زندگی می‌کنند. مانند لر، کرد و ترک .
همچنین در هنگام حمله عراق به ایران و تصرف و محاصره خرمشهر و آبادان سیل عظیم جمعیت جنگ زدگان به سوی این شهر روانه شده و در پایان جنگ نیز در ماهشهر ماندگار شدند .
ساکنان مهاجر جدید در سال‌های اخیر از شهرهای اطراف استان مانند کهگیلویه وبویر احمد و لرستان و شهرهای شمال استان خوزستان و نیز سایر استان‌ها و مناطق کشور برای اشتغال در صنایع پتروشیمی به این‌شهر آمده و ساکن شده‌اند .
مذهب اهالی ماهشهر شیعه و زبان آنان فارسی و عربی است. اکثر مردم ماهشهر از گویشی ما بین فارسی و لری و بوشهری با نام گویش ماهشهری با هم گفتگو دارند . شغل ساکنان آن کشاورزی، صیادی و در صنایع منطقه مشغولند .
بندر
ماهشهر از دو ناحیه قدیم و جدید تشکیل شده است. ماهشهر جدید، در پی ایجاد
بندر صادراتی نفت به وجود آمده و تا قبل از ساخته شدن تأسیسات خارک، بزرگ
ترین بندر صادراتی نفت ایران بوده است. فاصله ماهشهر قدیم تا ماهشهر جدید،
حدود 3 کیلومتر است. مردم شهر بیشتر در این ناحیه سکونت دارند و بافت آن
قدیمی تر است و دوایر دولتی در این قسمت قرار دارند.
رودخانه جراحی:
رودخانه جراحی یکی از رودهای جنوب غربی ایران است که در استان‌های خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد جریان دارد. این رود با ۴۳۸ کیلومتر طول، به‌عنوان یازدهمین رود طویل ایران شناخته می‌شود. این رودخانه از رودهای پرآبی است که از کوههای استان کهگلویه سرچشمه گرفته و پس از عبور از دشتهای ماهشهر به تالاب شادگان سرازیر می شود. رودخانه جراحی تاثیر بسیار زیادی در محیط زیست و کشاورزی ماهشهر داشته و شرایط زیست محیطی این شهرستان را متنوع کرده است .
پوشش گیاهی و کشاورزی:
پوشش
گیاهی آن همانند پوشش مناطق نیمه بیابانی است و با آب شور سازگاری داشته
که حتی در کنار دریا می رویند، که این امر باعث گردیده اقلیم های متنوع از
جمله نخلستان ها، مزارع، صیفیجات ها و گندم زارها بوجود آیند. ولی
اغلب کشاورزان منطقه به کـاشت گنـدم و جو مشغول بوده و کشت آنان بصورت
دیم و آبی می باشد. از جمله تولیدات منطقه خرما، گندم، جو، سبزی و صیفیجات و از مراتع می توان به جنگلهای دست کاشت اشاره نمود.
دامداری و دامپروری:
دامداری، دامپروری، پرورش دام و طیور بخش دیگری از شغل کشاورزان شهرستان را تشکیل می دهد. در این شهرستان 55 واحد دامپروری حضور دارد. از جمله تولیدات دامی شهرستان می توان به گوسفند و بز، گاو و گوساله و گاو میش اشاره نمود. همچنین در شهرستان بندر ماهشهر31 واحد مرغداری وجود داشته که در هر دوره 300 هزار قطعه جوجه ریزی انجام میدهد. تولیدات دامی در شهرستان در گوشت قرمز ، تولید شیر ، گوشت مرغ می باشد.
صید و صیادی:
یکی دیگر از مشاغل اصیل ماهشهری ها ماهیگیری می باشد. تعداد3 تعاونی صیادی و 3500 ماهی گیر در حدود 700 قایق و لنج در شهرستان بندر ماهشهر فعال بوده که از انواع صید آنها می توان به حلوا سفید، شوریده، سنگسر، شانگ، بیعا، میگوی سفید و ببری اشاره نمود.
حمل و نقل دریایی:
حمل و نقل یکی از شاخصه های توسعه می باشد. این شهرستان در زمینه حمل و نقل دارای موقعیت استراتژیک و ممتاز ی بوده و حمل و نقل در آن به طریق های دریایی، ریلی، هوایی و جاده ای امکان پذیر می باشد. حمل و نقل دریایی در بندر امام خمینی(ره) که یکی از بزرگترین بنادر کشور و خاورمیانه بوده صورت می پذیرد.
.
حمل و نقل ریلی
یکی دیگر از ویژگی های حمل و نقل منطقه وجود راه آهن بوده که این امر باعث گردیده، که بتوان کالاها را از منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و مجتمع بندری به تمامی نقاط کشور حمل نمود.
یکی دیگر از ویژگی های راه آهن جابجایی مسافران به اهواز و بالعکس بوده که روزانه هزاران نفر را جابجا می کند. طول خط راه آهن در سطح شهرستان بندر ماهشهر 49 کیلومتر می باشد.
حمل و نقل هوایی
شاخصه دیگر حمل و نقل در منطقه فرودگاه بندر ماهشهر بوده روزانه بین 4 تا 6 پرواز داشته که 500 تا 600 نفر را در مسیرهای تهران، اصفهان،مشهد،شیراز، تبریز ، عسلویه و بالعکس جابجا مینماید.
اماکن زیارتی
زیارتگاه شاهزاده حمزه
آرامگاه ویس
سید صالح
قدمگاه امیر المومنین
سید جواهر و بی بی سیدی
اماکن سیاحتی
پارک ساحلی
پارک ارم
مجتمع بندری امام خمینی(ره)
خوریات منتهی به خلیج فارس
منبع:اداره میراث فرهنگی
جهت اطلاعات گردشگری به سایت persianvisit.com
